Ақмола облысы Кәсіпкерлер палатасы жанындағы сауда және қызмет көрсету кеңесінің кезекті отырысында әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына шекті сауда үстемесінің мөлшері мәселелері талқыланды.
Кездесуге облыстық кәсіпкерлік және туризм, сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау басқармаларының, сондай-ақ Табиғи монополияларды реттеу комитеті департаментінің өкілдері, бизнес өкілдері қатысты.
ҚР премьер-министрінің орынбасары – сауда және интеграция министрінің 2023 жылғы 11 мамырдағы № 166-НҚ бұйрығымен а. ж. 25 мамырынан бастап қолданысқа енгізілетін әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының тізбесі бекітілгені белгілі. Осыған байланысты сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау Департаментінің басшысы Ерлан Әубәкіров жиналғандарға ҚР сауда және интеграция министрінің 2020 жылғы 14 қыркүйектегі № 196-НҚ бұйрығының 20-тармағына сәйкес әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын сататын кәсіпкерлер оларға шекті сауда үстемесінің мөлшерін сату бағасының 15% – нан аспайтын мөлшерде белгілей алатынын еске салды көтерме жеткізушінің өндірушісі немесе сатып алу бағасы. Олар әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын жеткізу шарттарында көрсетілген.
Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына мыналар жатады: ақ қант-түйіршіктелген қант; бірінші сұрыпты бидай ұны; бірінші сұрыпты ұннан жасалған бидай наны (формалы); мүйіздер (таразы); қарақұмық жармасы (таразы өзегі); ұнтақталған күріш (дөңгелек дәнді, таразы); картоп; сәбіз; пияз; ақ қырыққабат; күнбағыс майы; тауық еті (жамбас және оған іргелес целлюлозасы бар жіліншік); сиыр еті (сүйектері бар иық-кеуде бөлігі); жұмсақ қаптамадағы 2,5% май сүті; жұмсақ қаптамадағы 2,5% май айран; сары май (тұздалмаған, кем дегенде 72,5% май, толтырғыштар мен өсімдік майы жоқ); тауық жұмыртқасы (1 санат); ас тұзы; және сүзбе 5-9% май.
«Бөлшек саудадағы азық-түлік тауарларының табиғи кему нормаларын бекіту туралы» Ұлттық экономика министрінің м. а. 2015 жылғы 25 қарашадағы № 717 бұйрығына сәйкес, сауда үстемесі әлеуметтік маңызы бар тауарларды тасымалдауға, сақтауға және импорттауға, сондай-ақ бекітілген нормалар шегінде азық-түлік тауарларының табиғи кемуіне байланысты шығындар мөлшеріне ұлғайтылуы мүмкін», – деп атап өтті спикер.
Айта кетейік, ӘМАТ-қа шекті рұқсат етілген бөлшек сауда бағалары асып кеткен жағдайда заңнамаға сәйкес жауапкершілік қарастырылған. Алдымен-ескерту, содан кейін бір жыл ішінде қайтадан асып кеткені үшін айыппұл салынады. Шағын кәсіпкерлік субъектілеріне – 10 АЕК, орта бизнеске – 75 АЕК, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне – 300 АЕК мөлшерінде.
Отырыс барысында кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау Кеңесінің Төрағасы Валентина Геращенко облыстық кәсіпкерлік және туризм басқармасына стационарлық емес сауда үшін орын беру мәселесін ерекше бақылауға алуды ұсынды.
«Жазғы маусым басталды, жағдай қиын. Көкшетауда әлі күнге дейін жағалаудағы, Тәуелсіздік алаңындағы, қалалық саябаққа іргелес аумақтағы стационарлық емес сауда орындары анықталған жоқ. Бұған дейін қала прокуратурасына биылғы жылы орындардың саны артты деген жауап берілген болатын. Сонымен қатар, мемлекеттік органның сайтында соңғы қаулы 2021 жылдың ақпанынан басталады. Бұл мәселені шұғыл шешу қажет, өйткені сауда үшін стационарлық емес орындар біздің тауар өндірушілерге өз өнімдерін сауда маржасынсыз сатуға мүмкіндік береді», – деді Валентина Геращенко.
Кездесу қорытындысы бойынша оған қатысушылар ішкі сауда саласындағы нормативтік құқықтық актілерді сақтау бойынша бірлескен және жоспарлы жұмыс жүргізуге келісті. Барлық айтылған мәселелер мен ұсыныстар Ұлттық кәсіпкерлер палатасына жолданады
