19 наурыз күні қазақстандықтар Мәжіліс пен мәслихат депутаттарын сайлайды. Бұл сайлау өткен жылы басталған президенттік сайлау циклін аяқтайды. Дауыс беру Конституциядағы өзгерістер мен жаңа ережелер шеңберінде өтетін болады.
Конституцияға өзгерістер енгізілгеннен кейін Мәжіліс қазір 98 депутаттан тұрады, бұған дейін 107 депутат болған. Олардың 69 – ы партиялық тізімдер бойынша, 29-ы бір мандатты округтер бойынша таңдалады. Барлық ресми тіркелген саяси партиялар мәжіліс сайлауында өздерінің партиялық тізімдерін ұсынуға құқылы. Қазір осындай жеті партия бар: «Аманат», «Ақ жол» басқарушы партиясы, Қазақстан Халық партиясы, «Ауыл», Қазақстанның жалпыұлттық социал-демократиялық партиясы, «Байтақ» және «Respublica». Өз тізімін ұсыну үшін партиялар сайлауалды съез өткізіп, содан кейін тізімдегі әр кандидат үшін орталық сайлауға құжаттар пакетін тапсыруы қажет. Сондай-ақ, партиялар өз кандидаттарын бір мандатты округтерде ұсынуға құқылы, бірақ сол кандидатты партсписте де, бір мандатты округте де ұсынуға болмайды. Округтердің саны – 29 – бір мандатты округтер бойынша мәжілісті 30 пайызға, ал партиялық тізімдер бойынша 70 пайызға қалыптастыру талабы айқындалды. Бұл ретте округтер өңірдегі халық санына қарай қалыптастырылады.
Саяси партиялар мен қоғамдық бірлестіктер өз кандидаттарын ұсына алады, сондай-ақ, өзін-өзі ұсынушылар да кандидат бола алады. Кандидат ел аумағында 10 жыл тұратын, сотталмаған және 25 жастан асқан Қазақстан азаматы бола алады. Өзін – өзі ұсынушылар алдымен үміткер болу ниеті туралы өтініш беруі керек, кандидаттың өмірбаянын ұсынуы керек, ал талаптың сәйкестігі анықталғаннан кейін-тапсыру кірістерді декларациялау туралы анықтама және сайлау жарнасының енгізілгенін растау. Бұл сайлаудағы сайлау жарнасы 1 050 000 теңгені – 15 ең төменгі жалақыны құрайды. Үміткерлерді ұсыну 20 қаңтарда басталып, 8 ақпанда аяқталады. Үміткерлерді тіркеу 18 ақпанға дейін жалғасады. Келесі күні сайлау науқаны басталады. 19 наурыздағы сайлауда ақмолалықтардың бес Бюллетені болады, өйткені өңір тұрғындары аудандық және қалалық мәслихаттардың депутаттарын таңдауы керек, онда дауыс беру бір мандатты округтерде өтеді.
Қазір Ақмола облыстық аумақтық сайлау комиссиясы «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына сәйкес қазіргі уақытта Парламент Мәжілісі мен мәслихаттары депутаттарының кезектен тыс сайлауын өткізу бойынша дайындық жұмыстарын жүргізуде.
«Ақмола облысы бойынша барлығы №9 бір мандатты округ бойынша Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі депутаттарын сайлау жөніндегі 1 округтік сайлау комиссиясы құрылды, оның өкілетін облыстық сайлау комиссиясы орындайды. Сондай-ақ 245 округтік комиссия құрылды, оның ішінде облыстық мәслихат депутаттарын сайлау бойынша 12, Қосшы, Степногорск қалаларының аумақтық сайлау комиссиялары 4 округтік комиссияның өкілеттіктерін орындайды. Атбасар және Целиноград аудандары, сондай – ақ қалалық мәслихаттар депутаттарын сайлау бойынша 41 аудандық сайлау комиссиясы және аудандық мәслихат депутаттарын сайлау бойынша 192 сайлау комиссиясы жұмыс істейді», – деді облыстық сайлау комиссиясының төрағасы Манарбек Сәдуов.
Бір мандатты аумақтық округтер бойынша облыстық, қалалық және аудандық мәслихаттар депутаттарын сайлау жөніндегі округ тізімдері, олардың шекаралары мен округтік сайлау комиссияларының орналасқан жерлері, сондай-ақ аумақтық және округтік сайлау комиссияларының құрамы аумақтық сайлау комиссияларының интернет-ресурстарында орналастырылған. Және 29 қаңтарға дейін бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланатын болады.
«Облыста 728 сайлау учаскесі бар, оның ішінде тіркеу орны бойынша 700 учаске және сайлаушылардың уақытша болу орындарында 28 учаске бар. 994 сайлау комиссиясы, оның ішінде 1 облыстық, 20 аудандық және қалалық, 245 аудандық сайлау комиссиясы,728 учаскелік сайлау комиссиясы қатысады. 2022 жылы 17 жаңа сайлау учаскесі құрылды, оның ішінде сайлаушылардың уақытша болатын 4 учаскесі. Сонымен қатар, 6 сайлау учаскесі жойылып, 91 сайлау учаскесінің шекарасына өзгерістер енгізілді. Қазіргі уақытта облыстық сайлау комиссиясының барлық 7 мүшесі және қалалық және аудандық аумақтық сайлау комиссияларының 3 мүшесі тұрақты кәсіби негізде жұмыс істейді», – деді Манарбек Сәдуов.
20 қаңтардан бастап аудандық сайлау комиссияларының мүшелері жұмысқа кірісті. 1 қаңтардан бастап қоғамдық бірлестіктер мен коммерциялық емес ұйымдарды аккредиттеу жөніндегі жаңа ережелер енгізілді, олардың жарғылық қызметіне сайлауды бақылау жөніндегі қызметті жүзеге асыру жатады. Облыстық сайлау комиссиясы аймақтық және жергілікті қоғамдық ұйымдар мен коммерциялық емес құрылымдарды аккредиттейтін болады. Аккредиттеуге өтініштерді қарау мерзімі 30 күнді құрайды, қорытындысы бойынша 1 жылға аккредиттеу туралы куәлік немесе бас тарту туралы жазбаша хабарлама беріледі.
