Автор: қоғам қайраткері, сенаторлар кеңесінің мүшесі Жабал Ерғалиев.
(Бурабай Ұлттық құрылтайының төртінші отырысында сөйлеген сөзінен. 14 наурыз, 2025 жыл.)
* * *
«Ақмола облысын үлгі ретінде айтуға болады. Бұл аймақ елорданың «азық-түлік белдеуі» деген атқа лайық екенін дәлелдеді. Биыл облыстың ауыл шаруашылығындағы жалпы өнімі екі есе өскен. Бұл – өте жақсы нәтиже.
(Ауыл шаруашығы еңбеккерлерінің бірінші форумында сөйлеген сөзінен. Астана. 15 қараша, 2024 жыл.)
————————————————–
Қуанамыз! Көкшетау қаласы үлкен бір құрылыс алаңына айналды!
——————-
Көкшетаудың қоңыр күзі еді.
Қопа көлінің айдыны баяу шымырлап, жағасындағы қамыс басы сыбдырлап, сол бір күзгі күнгі баяу желмен ырғала түскендей-ді.
Сол былтырғы жылдың қоңыр күзінің бір күндері Ақмола облысының әкімі Марат Мұратұлы Ахметжанов осы Қопа көлінің жағалауын көркейту, көл жағалауын халықтың серуен алаңына, балалардың ойын алаңына, дем алып, тынығатын жайлы бір демалыс аймағына айналдыру мақсатында жүргізіліп жатқан жұмыстардың барысымен танысқан-ды.
Қопа көлінің жағалауымен айналма жолдың алғашқы тармағы тартылып, бұл көлік қатынастарының кептелісін көп реттеп, жұртшылық разы болып қалған-ды.
-Көлдің жағалауында қала тұрғындары мен қонақтары үшін барлық жағдай жаслуы керек. Отбасымен келіп, шай, кофе ішіп отыратын және түрлі сауда орындары да болады,-дей келіп Марат Мұратұлы сол араға келген біраз бизнес өкілдеріне қарата, «осы бастан, осы көл жағалауынан орын алып, өз кәсіптеріңді жүргізуге болады. Қопаның жағалауына өздерінің түрлі сауда нүктелерімен, түрлі ойын алаңдарын қойғысы келіп отырған кәсіпкерлер бар, біразы Астанадан хабарласып жатыр. Біз ең әуелі өзіміздің жергілікті кәсіпкерлерге мүмкіндік бергенді жөн санап отырмыз. Бір жайды ескеру керек, көл жағасынан ашатын сауда, ойын – сауық алаңдарының нысандары осы заманнның талабына сай болуы керек. Эстетикалық жағынан және қызмет көрсетуге өте ыңғайлы болуы қажет. Мұндай нысандарды қалай болса, солай орната салуға жол бермейміз. Бәрі де Көкшетау қаласының көркіне көрік қосытаныдай болуы керек.
Әкім осыны айтты да, сәл-пәл ойға беріліп, «өткен көктемдегі су тасқыны зардаптарын жоюмен айналыстық та, Көкшетау қаласын көркейтуге, жаңарту мен жаңғыртуға қатысты біраз ойларымды іске асыруға кедергісін келтірді. Аманшылық болса енді бар күшімізді Көкшетауды көркейтуге, Қазақстанның ең бір көрікті қаласы болатындай және қала халқының тұрмысы мен өмір сүруіне қолайлы жағдайлар жасайтын боламыз. Енді Көкшетауды көркейту ісін қолға алып, бұл бағыттағы жұмыстардың барлығын да өзім бақылап, қадағалап отырамын»,-деді.
Бетін аулақ қылсын! Расында да былтырғы (2024 жыл) көктемгі су тасқыны қатты болды.
Ақмола облысының аумағында су тасқыны кезеңінде Көкшетау қаласы, Атбасар, Бұланды, Жарқайың, Есіл және Астрахан аудандарында, алты өңірде төтенше жағдайлар жарияланғаны да тегін емес болатын.
Қарғын судың астында қалған ауылдар…
46 елді мекендердегі тұрғын үйлерді тасқын су алды. Суға кеткен жан… мал…
Су тасқыны кезеңінде 2823 адам құтқарылды, оның ішінде 29 мүгедек және 623 бала бар. 28 мың мал басы құтқарылып, өз иелеріне қайтарылды.
Қызыл судан айна тіршіліктен қол үзіп қалған Жарқайың ауданындағы Үшқарасу ауылы халқының жағдайын білу үшін облыс әкімі кәдімгі қайықпен барғанын да көз көрді.
Халық осы бір апаттан есеңгіреп, күйзелісті жағдайға түскені де болды.
Осы кезде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «тасқынна зардап шеккен бірде-бір адам қамқорлықсыз қалмайды, шығын толық өтелетін болады» деп қазақстандықтарға жасаған Үндеуінен соң халықтың сенімі оянып, көңілдері орнына түскен еді.
Президентіміздің осы тапсырмасы Ақмола облысында толық орындалды деуге әбден болады.
Барлық зардап шеккендерге біржолғы әлеуметтік төлемдер мен мүлік шығындары толықтай өтелді. Тасқыннан зардап шеккен 715 отбастырына үйлерін жөндеп алу үшін материалдық көмектер көрсетіліп, 221 отбасыларға қауіпсіз аймақтардан үйлер сатып алынды. 331 отбастары үшін Атбасар, Бұланды, Жарқайың және Есіл аудандарында жаңа тұрғын үйлер салынып, қоныстандырылды.
Өзіміз тілге тиек етіп отырған Көкшетау қаласындағы Қылшақты өзені де, мінез танытып, тасыды. Тасығанда да, ырық бермей жағалауындағы тұрғын үйлерді де су басып қалды.
Қылшақтының жағалауындағы сол тұрғын үйлердің аты «тұрғын үй» болмаса, сонау елуінші-алпысыншы жылдары салынған жатақ (барак) үйлер болатын. Және де жыл сайын көктемде суға кетіп жататын.
Уақыт та, су да тоздырған осы жатақ үйлердің жағдайын көзімен көрген Марат Ахметжанов, «бұл арада мына үйлерде адамдар тұрып болмайды екен, обал ғой» деп батыл шешім қабылдап ескі жатақ үйлерді сырып тастауға, орнына ағаш егіп, көгалдандырып, демалыс аймағына айналдыруға нұсқау берді де, жатақтардың тұрғындарына пәтерлер сатып алып, қоныстандырды.
Бұл бір сауапты да игі іс болатын. Ұзақ жылдардан бері жатақ үйлерде тұрып, тұрмыстың тауқыметін тартқан тұрғындардың Көкшетау қаласынан жаңа пәтер кілттерін алғандағы қуаныштарын көріп, кез келген адам баласының жаны жадырап салар еді!
«Барды бар, жоқты жоқ» деп ашық айта білер қашанғы дағдысымен Марат Ахметжанов «су тасқыны зардаптарын жоюмен айналыстық та, Көкшетау қаласын көркейтуге, жаңарту мен жаңғыртуға қатысты біраз ойларымды іске асыруға кедергісін келтірді. Аманшылық болса енді бар күшімізді Көкшетауды көркейтуге, Қазақстанның ең бір көрікті қаласы болатындай және қала халқының тұрмысы мен өмір сүруіне қолайлы жағдайлар жасайтын боламыз. Енді Көкшетауды көркейту ісін қолға алып, бұл бағыттағы жұмыстардың барлығын да өзім бақылап, қадағалап отырамын»,-деген уәделі сөзін жүзеге асыруға кірісіп те кетті.
Сәуір туар-тумастан Көкшетау қаласы қазірдің өзінде үлкен бір екпінді құрылыс алаңына айналып та кетті! Соны көріп, қуанып отырмыз!
Былайша айтқанда облыс әкімі Марат Ахметжановтың жүрек қалауымен, бастамасымен Көкшетау қаласын жаңартып, жаңғырту (реновация) басталды! Осы орайда арнайы бағдарлама да жасалды.
Шынын айтар болсақ, Көкшетау қаласында соңғы жылдары көп қабатты тұрғын үйлер көптеп салынғанымен, солардың біразы қалаға көрік берудің орнына, қаланың архитектуралық сыйқын бұзып жатты.
Тіпті, жаяу жүргіншілерлдің жолдарына (тротуар) дейін жапсырма құрылыстар қаптады. Кейбір тұрғын үйлердің балалар ойын алаңдарына шейін дүкендер мен дүңгіршіктер салынып тасталды. Бұл қаланың тынысын тарылта түсті.
Көкшетауда есік жатақ үйлер, барактар, ертеде салынған екі қабатты, үш қабатты үйлер де көп. Бұл үйлерде амал жоқтан тұрып жатқан аддамдар бар.
Көкшетау қаласын апта сайын аралап, шаһар тынысы мен халқының тұрмысын зерделеген Ақмола облысының әкімі Марат Ахметжанов реновация бағдарламасы аясында Быковский атындағы көше бойындағы екі-үш қабатты әбден тозығы жеткен үйлерді сырғыз тастатты да, осы араны тұрғын үй құрылысының алаңына айналдырды. 231 пәтерлік тұрғын кешенін қазан айының соңында тапсыру міндеті жүктеліп отыр.
Сол Быковский атындағы көшеге таяу маңдағы, яғни Жұмағали Саин атындағы көше бойындағы тозығы жеткен, уақыты өткен ескі үйлерге барған кезінде Марат Мұратұлы сол араның тұрғындарымен кездесіп, пікр алмасты.
-Мына жердегі әбден ескірген үйлердің орнынан жаңа үйлер салынады деп үш ұйықтасақ түсімізге енбес, жақсылық болып отыр. Жаңа пәтерге қоныстануға қазірдің өзінде дайын отырмыз. Жаң үйлер салынып жатқанын көріп қуанып отырамыз,- деді Саин көшесіндегі 41-үйдің тұрғыны Евдокия Дельхман.
Көкшетау қаласын жаңарту, жаңғырту бағдарламасы «Вернадский» көшесіндегі апатты жағдайдағы үйді бұзып, бұл араға алдағы уақытта жаңа тұрғын үй кешені салынбақшы. Марат Мұратұлы осы жобаны жүзеге асыруға қажетті құжаттарды жедел аяқтауды тапсырды.
-Біз салынып, бітіп тұрған үйлерді сатып аламыз. Ол жаңа пәтерлерге ескі үйлердің тұрғындары біртіндеп көшірілуі керек, – деді Марат Ахметжанов.
Осы арада біздің ойымызға Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаевтың «мен халқымның ертең емес, бүгін жақсы тұрғанын қалаймын» деген елі мен халқына шынайы жанашырлық сөзі еріксіз оралып еді.
Мемлекет басшысының осы ойының жүзеге аса бастағаны да бұл!
… Көкшетау шынында да үлкен бір екпінді құрылыс алаңына айналып отыр.
Қазіргі уақытта Көкшетау қаласында 1000 орынды жаңа көп салалы спорт кешені… 630 төсектік көпбейінді облыстық аурухана… 500 орындық мектеп құрылыстары да қарқынды жүріп жатыр.
* * *
Көкшетаудың жаңаратын да, жаңғыратын да кезі келді.
Өйткені бүгінгі Көкшетау қаласы–Сарыарқаның саумал самалы тербеткен сайын даласында сұлудың жасауындай үзіліп қалған әсем әшекейлі Бурабайынан бастап, зерлі Зерендісін, атақты да аруақты Айыртауы мен Имантауын бауырына басып жатқан көркем көркімен, сұлу табиғатымен тамсандыра білген, «Оқжетпесімен» сұқтандырып, Сексен көлімен сыр ұқтырған киелі өлкенің қасиетті ордалы шаһары болып саналады.
Көркем, кербез, керім Көкшетауым менің!..
*
R.S. Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың біздің Ақмола облысының әлеуметтік-экономикалық дамуына айналасы төрт айдың аясында екі қайра жоғары баға беруі тегін емес.
Ел мен халық үшін атқарып жатқан алғаусыз адал еңбек көзге түспеуші ме еді, назардан тыс қалушы ма еді?! Президентіміз бағалап отыр!
Бұл — Ақмола-Көкшетау өңірі халқының абыройы!
Бұл- тумысынан адал да әділдік сияқты адами асыл да парасатты қасиеттерімен шын мәнінде өз Отанына адал қызмет жасауды ғұмырлық мұраты ете білген Марат Мұратұлы Ахметжановтың абыройы!
Еңбекте ер болыңыз!
