Ақмола облысында жанар-жағармай материалдарының белгіленген шекті бағасының асып кетуі тіркелген жоқ. Бұл туралы Кәсіпкерлік және туризм басқармасының басшысы Ербол Оспанов мәлімдеді. Оның айтуынша, бүгінгі таңда өңірдің жанармай құю бекетіндегі дизель отынының қоры 2026,5 тоннаны, АИ-92 – 2393,4 тоннаны құрайды. Қазір өңір жанар-жағармай материалдарының қажетті қорымен қамтамасыз етілген, деп хабарлайды Aqmolanews тілшісі.
Энергетика министрлігі бұған дейін хабарлағандай, үш мұнай өңдеу зауыты жаңғыртылғаннан кейін де еліміздің кейбір өңірлерінде тапшылық туындап отыр, оны қымбат импорттық отын есебінен жабуға тура келеді. Үнемі өсіп келе жатқан тұтыну көлемінің негізгі факторлары: транзиттік көлік, сондай-ақ көрші елдерге «сұр» экспорт. Мұның себебі-бағаның айтарлықтай айырмашылығы. Қазақстан жанар-жағармай бағасы ең төмен елдер тізіміне кіреді. Мысалы, Ресейде дизель отынының құны литріне орташа есеппен 345 теңгені құрайды, бұл 45% – ға қымбат. Ал Қырғызстанда бағасы 64% – ға жоғары және 390 т/л құрайды, Өзбекстанда ол екі есе қымбат-480 т/л (101%).
Бүгінгі таңда жанармай тапшылығын төмендету үшін жанар-жағармай бағасын реттеу бойынша бірқатар шаралар қабылданды, атап айтқанда:
– ЖЖМ темір жол және автомобиль көлігімен әкетуге тыйым салынды;
– ресурс ұстаушыларды жанармай құю станцияларына тікелей сатуға міндеттейтін заңнамалық нормалар қабылданды;
– мұнай жеткізу және мұнай өнімдерін өткізу кезінде өнімсіз делдалдар жойылды.
Сонымен қатар, тапшылықты төмендету үшін өткен жылдың тамыз айында сараланған баға тетігі (шетелдіктер үшін – 450 теңге/литр) және жанармай құю лимиті (күніне 300 литрден аспайтын) енгізілді.
Осыған байланысты ҚР Энергетика министрлігі ЖЖМ ішкі нарығын тұрақтандыру мақсатында Қазақстан мен көрші елдер арасындағы баға айырмасын төмендету, атап айтқанда, шекті бөлшек сауда бағасын көтеру туралы шешім қабылдады:
-АИ-92 және АИ-93 маркалы бензинге 182-187-ден (өңірге байланысты) литріне 205 теңгеге дейін (өсуі 11%);
– ал дизель бағасы 295 теңгені құрайды. литріне. Қазір аймаққа байланысты баға 230-260 теңгеден өзгереді. (орташа өсім 20%).
Бұйрықтың тиісті жобасы 2023 жылдың 3 сәуірінде Ашық НҚА сайтында жария талқылау үшін жарияланды. НҚА талқылау мерзімі-2023 жылғы 7 сәуірге дейін.
Бүгінде облыс аумағында 191 автожанармай құю станциясы мен 25 мұнай базасы жұмыс істейді.
«Бүгінгі таңда облыстың жанар-жағармай құю станциясындағы дизель отынының қоры 2026,5 тоннаны, АИ – 92-2393,4 тоннаны құрайды. Мұнай базаларын ескере отырып, қорлар барлық маркалы бензиннің 13,9 мың тоннасын (қамтамасыз етілуі – 28 күн), дизель отынының 11,1 мың тоннасын (қамтамасыз етілуі – 22 күн) құрайды. Дизель отынының (жазғы) орташа бағасы литріне 253,3 теңгені, Аи бензині литріне 92-181,4 теңгені, Аи – литріне 95-214,6 теңгені құрайды. Белгіленген шекті бағалардың асып кетуі тіркелген жоқ», – деп түсіндірді кәсіпкерлік және туризм басқармасының басшысы Ербол Оспанов.
Сонымен қатар, туындайтын мәселелерді жедел шешу мақсатында ватсап месенджері арқылы жұмыс тобы құрылды, оған ҚР Энергетика министрлігінің, мұнай өңдеу зауыттарының, ЖҚС республикалық желілерінің, ірі көтерме жеткізушілердің, өңір әкімдіктерінің және жүк тасымалдарының өкілдері кірді. Сондай-ақ, ҚР Энергетика министрлігінің базасында дизель отыны мәселелері бойынша азаматтардың шағымдары мен өтініштерін қабылдау үшін «жедел желі» жұмыс істейді.
Бұдан басқа, ҚР Энергетика министрлігі Ақмола облысының Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілеріне 2023 жылғы көктемгі егіс жұмыстарын жүргізуге 74,3 мың тонна дизель отынының кепілдік берілген көлемін бөлді. Биылғы жылы дизель отынының кепілдендірілген көлемін жеткізу ақпан-мамыр айларын қоса алғанда жүзеге асырылады.
«Дизель отынының босату бағасы мұнай өңдеу зауыттарынан тоннасына 222 мың теңгені құрады, ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші үшін түпкілікті баға 1 литр үшін 220 теңгені құрады. Орталықтандырылған шарттар жасасу, облыстың ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілеріне дизель отынын төлеу және жеткізу үшін өңірлердің әкімдіктерімен 17 оператор және 3 дербес оператор – ірі ауыл шаруашылығы құрылымдары анықталды», – деп толықтырды Ербол Оспанов.
04.04.2023 жылғы жағдай бойынша ақпан және наурыз айларына 28,1 мың тонна немесе жалпы көлемнің 37,8% (ақпанға 7,8 мың тонна және наурыз айына 20,3 мың тонна) шарттар жасалды, 27,7 мың тонна немесе жалпы көлемнің 37,3% (ақпан айына 7,8 мың тонна және наурыз айына 19,9 мың тонна) төленді наурыз айы), оның ішінде 23,2 мың тонна немесе жалпы көлемнің 31,2% жөнелтілді.
