Агроөнеркәсіп саласындағы ғылыми зерттеулер Ақмола облысында басым болуы тиіс. Бұл туралы ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек Көкшетауға сапары барысында мәлімдеді. Ведомство басшысы өңір тұрғындарымен кездесіп, халық көкейіндегі сұрақтарға жауап берді. Министр «Ualikhanov University» оқытушылары, магистранттары мен студенттері үшін арнайы дәріс өткізді. Толығырақ AqmolaNews тілшісі тарқатады.
Министр аузынан ғылым және жоғары білім саласындағы новеллалар туралы естігісі келгендер көп болды. Шынымен де, соңғы уақытта аймақтарда ғылыми зерттеу жұмыстарын дамыту қажеттілігі туындады. Көп жағдайда облыстардың экономикасы қазір ғылым мен кадрлық әлеуетке байланысты. Саясат Нұрбек дәстүрлі түрде ақмолалықтарға ғылым мен жоғары білім саласындағы соңғы өзгерістер туралы баяндады. Министр сөзіне сенсек, соңғы үш жылда ғылымды қаржыландыру үш есе өсті. Өткен жылы бюджеттен салынған инвестициялар көлемі 158 миллиард теңгеден асқан. Кадрларды даярлауға мемлекеттік тапсырыс көлемі 10 пайызға артты. Бұл тұста айта кетердік жайт, гранттардың жартысынан көбі техникалық салаға бағытталған. Сонымен қатар, 5 мыңнан астам нысаналы грант бөлінді. Халықаралық тәжірибені енгізу және ғылымды интернационалдандыру үшін елімізде жеті шетелдік жоғары оқу орнының филиалы ашылды. Бұл елдің соңғы жылдағы ғылым мен жоғары білім беру жүйесіндегі жетістіктерінің бір бөлігі ғана. Айтылған сандар әсерлі. Бірақ негізінен оқу орындарының инфрақұрылымымен және ғылымның әртүрлі салаларындағы кадрлардың тапшылығымен байланысты проблемалық мәселелер жоқ емес. Қазір ЖОО жатақханаларында 17 мыңнан астам орын жетпейді. Колледждер мен университеттердің жатақханаларындағы орын тапшылығы үш есе азайғанына қарамастан, көрсеткіш осындай.
Аймақ үшін ғылым мәселелері үлкен маңызға ие. Министрдің айтуынша, ғалымдардың жалақысы екі есеге ұлғайды, ғылыми жабдықтар 14,3 пайызға жаңартылды, ғылымды жеке қаржыландыру үлесі 25 пайызға өсті, ғылыми жобалардың 27 пайызы коммерцияланды. Саясат Нұрбек өңірлерде, оның ішінде Ақмола облысында да ғылыми ізденістерді дамытудың маңыздылығын ерекше атап өтті. Әр аймақтың экономикасы технологиялық және әлеуметтік өзгерістерге бейімделуі керек.
«Ақмола облысы үшін мен агротехникалық бағытты бөліп көрсетер едім, өйткені мұнда үлкен ауыл шаруашылығы хабы бар. Ішінде бізде агрономияны, селекцияны, генетикалық зерттеулерді және өсімдіктер карантинін қорғауды дамыту сияқты бірнеше маңызды ішкі бағыттар бар, және соңғысын мен ең маңызды бағыт ретінде атап өткім келеді. Себебі импортталатын тұқымдардың, элиталық мал тұқымдарының, элиталық өсімдіктердің 30-40 пайызы карантиндік іс-шаралар дұрыс жүргізілмегендіктен жойылады, бізде қорғаныс мамандары жоқ, белгілі бір аурулар бойынша мамандар жоқ. Бұл жай ғана орасан зор экономикалық залал… Тағы бір ірі бағыт, үлкен әлеуетке ие – орман және су шаруашылығы. Су ресурстарын басқару, ирригация, гидробиология саласындағы мамандардың тапшылығы байқалады. Ақмола облысында су қоры жеткілікті. Бірақ қазір таза ауыз су қорын дұрыс сақтау үшін табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану үшін облыстың су ресурстарында мықты мамандарды даярлау қажет. Біз биыл Президент істері басқармасымен бірлесіп Бурабай ұлттық табиғи паркін қорғау және зерттеу бойынша жеке ғылыми бағдарламаны іске қостық», – деп атап өтті Саясат Нұрбек.
Министр Ақмола облысы экономиканың түрлі салаларында зор перспективалары бар өңір екеніне ерекше назар аударды. Ғылыми зерттеулер мен олардың нәтижелері өндірістік алаңдарды ашуға және кеңейтуге, жаңа технологиялық желілерді іске қосуға, жаңа өнімдер шығаруға үлкен көмек бола алады. Мұнда Саясат Нұрбек жергілікті атқарушы органдардың, жоғары оқу орындары мен ғылыми-зерттеу ұйымдарының әріптестік қатынастары мен тығыз өзара іс-қимылын жолға қою қажеттігін атап өтті. Өз тарапынан ғылым және жоғары білім министрлігі өңірлік оқу орындарына қолдау көрсететін болады.
«Ақмола облысы үшін тағы бір маңызды бағыт – машина жасау саласын атап өткім келеді. Ол агроөнеркәсіптік кешенмен тығыз байланысты. Қазір біз жетекші шетелдік университеттермен серіктестік бойынша бірнеше ірі инженерлік орталықтарды іске қостық. Ақмола облысындағы баламалы энергетиканың әлеуеті зор. Сондықтан біз қазір Шоқан Уәлиханов атындағы Көкшетау университетіміз үшін серіктестер іздеу туралы ойланатын боламыз. Біз ғылыми базаны, зертханаларды дамытамыз. Көкшетау университеті академиялық шеберлік орталықтарының бағдарламасына енді. 15 өңірлік жоғары оқу орны біздің бюджеттен қосымша қаржыландыру алады. Министрліктің назары өңірлік университеттерді дамытуға бағытталады», – деп толықтырды ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек.
Дәстүрлі азаматтарды қабылдаудан басқа, министр «Ualikhanov University» профессор-оқытушылар құрамына, магистранттар мен студенттерге арналған дәріс өткізді. Мұнда Саясат Нұрбек ғылымның соңғы трендтері, жоғары білімнің халықаралық тәжірибесі, білім беру жүйесінің академиялық еркіндігі туралы айтып берді. Министрдің жұмыс сапары ақпараттық қанықтылығымен және халық тарапынан жоғары қызығушылығымен ерекшеленгенін атап өткен жөн.
Авторы : Камила Әбделманова
Автор фото: Темирлан Кабулов
